به گزارش بهداشت نیوز، همه از خواص بیشمار عسل بارها و بارها شنیده‌ایم و تقریبا همه به خوبی می‌دانیم که این ماده خوراکی شیرین چه اندازه برای بدن فایده دارد. شاید شما هم این مثل معروف را شنیده باشید که می‌گویند عسل هم غذا است هم دارو! شاید در قدیم‌الایام که مردم از این ماده غذایی و دارویی برای تغذیه و درمانشان استفاده می‌کردند تا این حد به خاصیت این ماده معجزه‌گر آشنا نبودند اما امروز با پیشرفت علم تغذیه و پزشکی و تحقیقات صورت گرفته روی عسل برای همگان ثابت شده که این اصطلاح به خوبی خواص بیشمار این ماده شیرین را توصیف کرده است. ارزش غذایی این شیرینی طبیعی تا حدی بالا است که در طب سنتی و در سراسر دنیا نیز استفاده از آن توصیه می‌شود.
عسل طبیعی برای بدن دارای فواید و مزایای بسیار زیادی دارد. از آنجایی که در ترکیبات این ماده غذایی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان و ویتامین‌های مختلف به کار رفته است، می‌توانیم از آن به عنوان یک غذای تقویت‌کننده بدن استفاده کرد و از محصولات جانبی آن می‌توان برای مصارف درمانی حتی کمک به درمان ناباروری نیز کمک گرفت. حتما به خوبی می‌دانید که این خوراکی خوشمزه انواع مختلفی دارد، انواع مختلف عسل با یکدیگر تفاوت هایی دارند که هرکدام از آنها کاربرد مخصوص به خود را داراست.
هرچند مصرف عسل های طبیعی می‌تواند فواید بسیاری داشته باشد اما امروز شاهد فروش عسلهای تقلبی در بازار هستیم، عسلهایی که نه تنها سودی برایمان ندارد بلکه مصرف دراز مدت آن می تواند منجر به بروز بیماری و عوارض جسمی شود. در همین راستا و برای بررسی اجمالی خواص این ماده غذایی و تشخیص عسل های طبیعی و تقلبی با دکتر علیرضا یارقلی متخصص طب ایرانی به گفت وگو پرداختیم.
*انواع عسل کدامند؟
دکتر یارقلی در ابتدای صحبتش نحوه مصرف عسل را به دو دسته خوراکی و درمانی تقسیم بندی می کند و توضیح می دهد « در ابتدا بهتر است بدانیم عسل درمانی دو حوزه مجزا دارد، حوزه خوراکی عسل و دوم حوزه موضعی عسل. در زمینه استفاده از عسل برای مصارف موضعی می توان از عسل و موم عسل برای ترمیم زخم‌ها استفاده کرد همچنین از این ماده مفید می‌توان به عنوان لایه بردار پوست استفاده کرد.
در اصلاطح طب ایرانی عسل ماده‌ای جالی است و در برخی مواقع برای درمان افرادی که صورتشان جوش زده است توصیه و استفاده می‌شود. در عین حال عسل نقش یک عایق بسیار خوب را دارا است و در مواقعی که نگران باشیم زخم‌ها دچار عفونت می‌شوند محل را با عسل پانسمان می‌کنیم. استفاده از این ماده مفید دارویی صرفا به کشور ما ختم نمی‌شود بلکه بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا هم برای درمان برخی بیماری‌ها از این دارو استفاده می‌کنند به طوری که امروز از عسل در تولید داروها هم استفاده می‌شود. برای درمان و جلوگیری از عفونت زخم‌های باز و عفونی استفاده از عسل جایگاه ویژه‌ای دارد، به طور مثال می‌توان برای درمان زخم‌های عمیق و حتی زخم بستر که درمان آن به تعویق افتاده است از عسل استفاده کرد.»
*هر زمان که احساس ضعف کردید از عسل استفاده کنید
دکتر یارقلی در ادامه توضیحاتش به مصرف خوراکی عسل اشاره می‌کند و درباره خواص خوراکی این ماده عجیب و غریب و نقش آن در درمان برخی بیماری‌ها توضیح می‌دهد «در حوزه درمان خوراکی عسل باید دانست که عسل ماده غذایی عمومی و مقوی برای بدن است. هر زمان که احساس ضعف کردید از عسل استفاده کنید. بهترین خوراکی برای جلوگیری از ضعف بدنی یا تقویت بدن عسل است. تاثیرات گیاهان داخل عسل نیز مهم است یعنی اینکه زنبور از چه گیاهی برای تولید عسل تغذیه کرده باشد نقش تعیین کننده‌ای در خواص عسل دارد. اصولا زنبور عسل شش محصول دارد که هر شش تای آنها معجزه‌آسا است. اولین محصول نیش زنبور عسل است. دومین محصول خود عسل، سومین محصول موم عسل، برموم عسل و گرده گل عسل دیگر محصولات مهم درمانی و تقویتی تولید شده از زنبور هستند. هر کدام از این محصولات خاصیت خاصی دارند.
به طور مثال برموم عسل یکی از بهترین داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی هستند، برای درمان عفونتها و درمان بسیاری از بیماری‌های ویروسی موثر است، این محصول برای درمان زگیل و درمان برخی سرطان‌ها اثر مثبت دارد که این موارد در علم روز به اثبات رسیده است. گرده گل عسل یکی از مقوی ترین مواد غذایی برای قوای جنسی، بارداری و باروری بسیار موثر است. غذای بسیار کامل و خوبی است و جزو غذاها به شمار می‌رود. همچنین موم عسل اثرات خوبی در حوزه خوراکی و موضعی دارد و برخی داروهای موضعی از موم عسل درست شده‌اند. زهر زنبور عسل نیز برای درمان بسیاری از بیماری‌های سیستم ایمنی موثر است، و فواید عسل نیز برای عموم مردم شناخته شده است.»
اقای دکتر در ادامه با توجه به فرا رسیدن فصل سرما و شیوع بیماری سرماخوردگی روش تهیه یک ماده ترکیبی از عسل را برایمان تشریح کرد که می‌تواند نقش بسزایی در پیگشیری و درمان درمان بیماری‌های ریه داشته و در ذات الریه، ذات الجنب، سرفه، خرخر، تنگی نفس، خشونت ریه و گرفتگی صداداشته باشد. « عسل به عنوان مکمل در کنار داروها می تواند به درمان بیماری کمک کند، ماءالعسل یکی از ترکیبات مفید عسل است. برای طرز تهیه ماءالعسل ساده روش های متفاوتی در کتاب های مختلف توصیه شده است، ماده مشترک در تمام آنها آب و عسل است، اما میزان ترکیب آب با عسل و مدت زمان جوشاندن آن متفاوت است.
عمومی ترین روش تهیه ماءالعسل به این صورت است یک واحد عسل را به همراه ده واحد آب حرارت دهیم تا اندازه محصول به هفت واحد برسد سپس می‌توان آن را استفاده کرد. یکی از بهترین مسلهات برای سردی جات است و اثرات بسیار خوب و قوی برای تقویت ریه دارد. از هر طرف به عسل نگاه کنیم می‌بینیم که خواص درمانی دارد. اما لزوما مصرف بی‌رویه عسل هم مضرات خود را دارد. زیاده روی در مصرف عسل عارضه دارد، عسل گرم است و می‌تواند مصرف آن برای افراد گرم مزاج ممنوع باشد، باید در مصرف بی‌رویه عسل پرهیز کرد. مصرف بیش از حد هر ماده غذایی قطعا عارضه دارد و مضر است. فردی که مداوم پوستش جوش یا کهیر می زند به هیچ وجه نباید عسل مصرف کند یا با دستور پزشک اقدام به مصرف آن کند به دلیل اینکه ممکن است بیماری شدیدتر شود. افراد دیابتیک هم نباید عسل زیاد کنند، این افراد نباید بیشتر از یک قاشق غذاخوری در روز عسل مصرف کنند و این باور که عسل برای بیماران دیابتی مضر نیست باوری اشتباه است.»
*تغذیه زنبورها با آنتی بیوتیک برای تولید محصول بیشتر!
آقای دکتر در ادامه به نکته جالب و عجیبی اشاره می‌کند، تغذیه زنبورها با آنتی بیوتیک برای تولید محصول بیشتر! موضوعی که هم برای زنبور مضر است هم برای مصرف کننده. دکتر یارقلی توضیح می دهد: « می بینیم که زنبورها برای تولید عسل بیشتر با آنتی بیوتیک تغذیه می شوند یا مواد غذایی خورانده می شوند که تولید عسل آنها بیشتر باشد. به طور مثال این مواد اگر شکر یا میوه باشد مشکل چندانی ندارد اما استفاده از آنتی بیوتیک نه تنها برای زنبور مشکل ایجاد می کند بلکه می تواند برای انسان هم دارای عوارض باشد. متاسفانه امروز می بینیم که از آنتی بوتیک ها رواج بیشتری نسبت به گذشته یافته است . تغذیه بی مهابای زنبور با آنتی بیوتیک مضر است و برخی کندوداران بدون توجه به عوارض آن برای سلامت زنبور و انسان اقدام به این کار می کنند، آنتی بیوتیک روی بافت عسل اثرمیگذارد و مصرف آن توسط انسان باعث می شود این دارو وارد بدن ما شود. زنبورها با مصرف آنتی بیوتیک وقتی یکبار که عسل‌ریزی کنند می‌میرند و عمرشان کوتاه می‌شود.»
وی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان عسل طبیعی را از عسل مصنوعی تشخیص داد می‌گوید: « بسیاری از محصولاتی که با نام عسل به دست ما می رسید عسل نیست و از زنبور ترشح نشده است، این محصولات شیره ذرت یا شیره سیب زمینی هستند و به آنها اسانس عسل می‌زنند. فقط باید برای خرید عسل به فرد فروشنده و تولید کننده اطمینان کرد، بسیاری از عسلها حتی در آزمایشگاه‌ها هم استاندارد را می‌گذارنند اما عسل نیستند. باید به افراد اطمینان داشته باشیم و تا محصول سالم به دست ما برسد. طبیعی ترین عسل بهترین نوع است، هرچه عسل مواد ناخاصی کمتر داشته باشد استاندارد بهتری دارد.»